Trądzik niemowlęcy - ile trwa i co robić, aby go złagodzić?

Trądzik niemowlęcy - co musisz wiedzieć?

● Trądzik niemowlęcy najczęściej rozwija się, gdy dziecko ma około 2 tygodnie.

● Zwykle ma łagodną postać i ustępuje samoistnie w niedługim czasie.

● Zmiany skórne, które zaczynają się pojawiać dopiero po 6. tygodniu życia dziecka mogą być trudniejsze w leczeniu.

Czym jest trądzik niemowlęcy?

Trądzik niemowlęcy jest rodzajem łagodnych zmian dermatologicznych, dość częstych wśród niemowląt, szczególnie w pierwszych tygodniach życia. Wyglądem przypomina trądzik typowo pojawiający się na skórze nastolatków i osób dorosłych. Ma postać czerwonych, białych lub żółtawych grudek oraz krostek.

Kiedy rozwija się trądzik niemowlęcy?

Trądzik niemowlęcy może rozwinąć się na skórze dziecka w różnym czasie na przestrzeni pierwszego roku życia. W zależności od momentu pojawienia się zmian skórnych, inaczej podchodzi się do jego leczenia:

● Trądzik, który pojawia się przed osiągnięciem 6 tygodni życia nazywamy trądzikiem noworodkowym. Najczęściej można zaobserwować go u dziecka w wieku około 2 tygodni. Zmiany skórne tego typu występują u około 20% niemowląt. Na ogół ustępują samoistnie w ciągu kilku tygodni.

● Trądzik rozwijający się dopiero po ukończeniu przez niemowlę 6. tygodnia życia dotyka mniejszej grupy dzieci (około 2%), ale może być bardziej nasilony. Częściej niż trądzik noworodkowy wymaga leczenia preparatami farmakologicznymi, które pomagają skrócić czas występowania zmian skórnych i zapobiegać powstawaniu blizn.

Jakie są przyczyny występowania trądziku niemowlęcego?

Dokładna przyczyna dość częstego występowania trądziku u niemowląt nie została wyjaśniona. Eksperci podejrzewają, że do tego zjawiska przyczynia się nasilona aktywność gruczołów łojowych dziecka w odpowiedzi na hormony (androgeny) przekazane dziecku przez mamę za pośrednictwem łożyska. Organizm niemowlaka sam nie produkuje androgenów, dlatego trądzik dość szybko ustępuje po tym, jak ich stężenie samoczynnie spada. Na rozwój trądziku niemowlęcego mogą również wpływać czynniki genetyczne.

Jak wygląda trądzik niemowlęcy?

Trądzik niemowlęcy ma postać małych, czerwonych, białych lub żółtych grudek i krostek. Zmiany trądzikowe pojawiające się u niemowląt po 6. tygodniu życia mogą również powodować powstawanie zaskórników, czyli ciemnych kropek lub jasnych grudek znajdujących się pod skórą.

Gdzie pojawia się trądzik niemowlęcy?

Trądzik niemowlęcy występuje przede wszystkim na buzi dziecka, w szczególności na policzkach i nosie. Zmiany skórne mogą pojawiać się również na czole, owłosionej skórze głowy, szyi, a także klatce piersiowej oraz karku i plecach.

Jak odróżnić trądzik niemowlęcy od objawów skazy białkowej?

Alergia na białka mleka krowiego, potocznie nazywana skazą białkową, również może wywoływać zmiany skórne u niemowlęcia. Jak rozpoznać, czy mamy do czynienia z wysypką alergiczną, czy trądzikiem niemowlęcym? Zwróć uwagę na:

● Obecność innych objawów alergii na białka mleka krowiego. Wysypka skórna rzadko występuje jako jedyny symptom skazy białkowej. Zastanów się, czy u malucha obecne są inne oznaki alergii na pokarm: biegunki, wymioty lub częste ulewania, zaparcia, kaszel, katar, trudności w oddychaniu (świszczący oddech, sapka), niskie przyrosty masy ciała.

● Wygląd skóry. Wysypka alergiczna zazwyczaj ma postać pokrzywki (czyli zmian w postaci bąbli przypominających ukąszenie komara lub ślad po kontakcie skóry z pokrzywą). Ponadto ze skazą białkową bardzo często współwystępuje atopowe zapalenie skóry, które daje objawy w postaci suchości, łuszczenia się i zaczerwienienia skóry. Nie występują jednak typowe dla trądziku niemowlęcego krostki.

Jak odróżnić trądzik niemowlęcy od rumienia noworodkowego?

Rumień noworodkowy jest kolejnym z typów łagodnych zmian skórnych pojawiających się na początkowym etapie życia. Czym różni się on od trądziku niemowlęcego?

● Rumień noworodkowy możemy podejrzewać przede wszystkim, jeśli zmiany wystąpiły już w ciągu 1-2 dni od narodzin. Trądzik niemowlęcy najczęściej pojawia się u dzieci w wieku około 2 tygodni.

● Rumień noworodkowy może dawać objawy w postaci: płaskich czerwonych plam, często z niewielkimi różowymi grudkami lub krostkami w środku. Czasami zmiany opisywane są jako przypominające ukąszenie owada. Dla trądziku niemowlęcego charakterystyczne są czerwone, białe lub żółte krostki i grudki, jednak nie mamy do czynienia z występowaniem czerwonych plam.

● Rumień noworodkowy pojawia się u znacznie większego odsetka dzieci niż trądzik niemowlęcy.

● Oba rodzaje zmian skórnych najczęściej ustępują samoistnie i nie wymagają leczenia.

Jak odróżnić trądzik niemowlęcy od potówek?

Potówki są zmianami skórnymi pojawiającymi się typowo na skórze dziecka na skutek przegrzania i związanego z tym zablokowania ujść przewodów potowych. Od trądziku niemowlęcego różnią się:

● Czasem występowania. Potówki mogą występować u maluchów w różnym wieku. W odróżnieniu od trądziku niemowlęcego, pojawienie się zmian w pierwszych 6 tygodniach życia, nie jest charakterystyczne.

● Wyglądem i objawami towarzyszącymi. Potówki mają postać drobnych, najczęściej czerwonych krostek, czasami wypełnionych płynem. Towarzyszy im świąd i niewielki obrzęk skóry (czego nie obserwuje się w przypadku trądziku niemowlęcego).

● Miejscem występowania. Zarówno potówki, jak i zmiany trądzikowe mogą występować na skórze buzi i górnych części ciała dziecka. Potówki oprócz tego pojawiają się często w innych partiach ciała, w których dziecko mocno się poci, np. w pachwinach.

Co robić, gdy u dziecka wystąpi trądzik niemowlęcy?

Jeśli u Twojego niemowlaka pojawił się trądzik niemowlęcy:

1. Delikatnie przemywaj skórę malucha ciepłą wodą lub wodą z łagodnym środkiem myjącym dla dzieci. Osuszaj ją czystym ręcznikiem, delikatnie przykładając go do ciała malucha. Unikaj pocierania.
2. Nie stosuj ciężkich balsamów, kremów ani olejków na skórę dziecka. Mogą one nasilać występowanie zmian skórnych.
3. Pamiętaj o regularnym obcinaniu paznokci dziecka. Drapanie się przez malucha z trądzikiem może powodować uszkodzenia skóry i prowadzić do jej nadkażenia.
4. Poczekaj aż zmiany ustąpią. Miej na uwadze, że w zdecydowanej większości przypadków nie wymagają one leczenia.
5. Jeśli trądzik niemowlęcy nadal występuje u dziecka po kilku tygodniach od momentu pierwszego pojawienia się zmian skórnych, skonsultuj się z lekarzem.

Jak leczyć trądzik niemowlęcy?

Trądzik niemowlęcy w większości przypadków nie wymaga specjalistycznego leczenia. Najczęściej zastosowanie określonych preparatów jest potrzebne wtedy, gdy zmiany skórne zaczynają się pojawiać dopiero po 6. tygodniu życia dziecka i mają duży stopień nasilenia. W takiej sytuacji należy zgłosić się do pediatry lub dermatologa. Trądzik niemowlęcy można leczyć m.in. z wykorzystaniem preparatów wysuszających, takich jak maść cynkowa, a także antybiotyków (najczęściej w postaci żelu do stosowania zewnętrznego).

Ile trwa trądzik niemowlęcy?

Zmiany skórne związane z trądzikiem niemowlęcym najczęściej samoistnie ustępują w ciągu kilku dni lub tygodni. Rzadko zdarza się, by były zauważalne jeszcze w drugim półroczu życia dziecka.

Czy można zapobiegać rozwojowi trądziku niemowlęcego?

Rozwojowi trądziku niemowlęcego co do zasady nie da się całkowicie zapobiec. Można jednak zastosować działania profilaktyczne, które zapobiegają pogorszeniu się stanu skóry malucha z tymi zmianami dermatologicznymi:

● Unikanie stosowania tłustych kosmetyków do pielęgnacji skóry niemowlęcia,

● Czyszczenie skóry dziecka z ewentualnych resztek pokarmu po każdym karmieniu,

● Unikanie dotykania zmian trądzikowych, w tym ich wyciskania.

Trądzik niemowlęcy - częste pytania rodziców (FAQ)

Czy trądzik niemowlęcy wymaga wizyty u lekarza?

Warto zgłosić się do lekarza, jeśli zmiany trądzikowe u dziecka nie ustąpią w ciągu kilku tygodni od ich pojawienia się lub wystąpią po raz pierwszy po 6. tygodniu życia malucha. Wizyty lekarskiej wymaga również sytuacja, gdy dojdzie do nadkażenia skóry. Świadczą o nim m.in. nasilony stan zapalny i świąd.

Czym smarować trądzik niemowlęcy?

Skórę dziecka z trądzikiem niemowlęcym można smarować łagodnymi kremami nawilżającymi o lekkiej konsystencji. Nie należy stosować tłustych kosmetyków. W trądziku niemowlęcym o ciężkim przebiegu warto wykorzystać preparaty zalecone przez lekarza.

Czy na trądzik niemowlęcy można stosować nadmanganian potasu?

Nadmanganian potasu nie jest środkiem typowo wykorzystywanym w leczeniu trądziku niemowlęcego. Nie zaleca się stosowania roztworu tej substancji do przemywania skóry dziecka bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

Czy spożywanie mleka mamy może powodować występowanie trądziku niemowlęcego?

Mleko mamy może stanowić źródło hormonów, które potencjalnie przyczyniają się do rozwoju trądziku niemowlęcego. Jednocześnie karmienie piersią uznaje się za najkorzystniejszy sposób żywienia dzieci na początkowym etapie życia. W związku z tym zdecydowanie nie zaleca się zmiany metody karmienia niemowlaka z uwagi na występowanie trądziku niemowlęcego, niezależnie od przyczyny jego pojawienia się.

Trądzik niemowlęcy: podsumowanie

Trądzik niemowlęcy najczęściej powoduje powstawanie łagodnych zmian skórnych, które dość szybko samoistnie ustępują. W przypadku jego wystąpienia zaleca się przede wszystkim łagodną pielęgnację skóry dziecka, bez użycia ciężkich, tłustych preparatów. Jeśli trądzik pojawił się po 6. tygodniu życia niemowlaka lub ma bardzo nasiloną postać, warto skonsultować się z lekarzem.

Źródła:

1. Samycia M., Lam J. M. (2016) Infantile acne, Canadian Medical Association Journal, 188(17-18): E40, dostęp: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC5135542/.
2. American Academy of Dermatology Association (2023) Is that acne of my baby’s face?, dostęp: https://www.aad.org/public/diseases/acne/really-acne/baby-acne.
3. Poole C. N., McNair V. (2023) Infantile Acne, National Library of Medicine, StatPearls, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK541124/.
4. Filo-Rogulska M., Wcisło-Dziadecka D., Brzezińska-Wcisło L. (2018) Trądzik noworodkowy i niemowlęcy - etiopatogeneza, obraz kliniczny oraz możliwości terapeutyczne, Borgis - Postępy Nauk Medycznych, 1a: 45-48, dostęp: https://www.czytelniamedyczna.pl/6352,neonatal-and-infantile-acne-ethiopathogenesis-clinical-presentation-and-treatme.html.
5. National Health Service (2024) Rashes in babies and children, dostęp: https://www.nhs.uk/symptoms/rashes-babies-and-children/.
6. Roques E., Ward R., Syed H. A. i wsp. (2025) Erythema Toxicum, National Library of Medicine, StatPearls, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470222/.