Regres snu u dziecka - kiedy się zaczyna i jak go rozpoznać?

Regres snu u dziecka - co musisz wiedzieć?

● Regres snu może objawiać się częstymi wybudzeniami dziecka i wzywaniem rodziców w nocy, oporem przed kładzeniem do snu, czy niechęcią malucha do drzemek.

● Pierwszy regres snu u wielu dzieci występuje już w wieku 3-4 miesięcy.

● Niektóre ze sposobów na radzenie sobie z regresem snu to: dbanie o aktywność fizyczną malucha w ciągu dnia, wprowadzenie uspokajających rytuałów przed zaśnięciem oraz ustalenia między rodzicami odnośnie “dyżurów” we wstawaniu w nocy do dziecka w poszczególne dni.

Co to jest regres snu?

Regres snu jest przejściowym stanem, w którym u malucha zmienia się rytm snu. Dziecko, które do tej pory przesypiało większą część nocy bez wzywania rodziców, zaczyna budzić się z płaczem co kilka godzin czy nawet częściej i trudno położyć je znowu do snu. U malucha może również pojawiać się opór przed pójściem spać o typowych dla niego porach.

Jakie są przyczyny wystąpienia regresu snu u dziecka

Regres snu uznaje się za normalną fazę w rozwoju dziecka. Zmiany w rytmie snu często wynikają z dojrzewania układu nerwowego malucha (rozwój mózgu i układu nerwowego może wpływać na obserwowaną przejściowo mniejszą stabilność snu). Regres snu u dziecka czasami spowodowany jest również łatwiejszymi do uchwycenia czynnikami, takimi jak:

● Ząbkowanie,

● Zmiany w sposobie karmienia,

● Zmiany w trybie życia dziecka, np. związane z pójściem do żłobka,

● Lęk separacyjny, zwiększona potrzeba bliskości z rodzicami,

● Zdobywanie nowych ważnych kamieni milowych w rozwoju (dziecko staje się bardziej zainteresowane odkrywaniem i ćwiczeniem nowej umiejętności niż snem),

● Podróż, sen w miejscu innym niż zwykle,

● Choroby, np. przeziębienie czy inne infekcje.

Jak wygląda regres snu?

W zależności od przyczyny, mogą występować różnice w tym, jak wygląda regres snu u dziecka. Do jego głównych, najbardziej typowych objawów należą:

● Częste wybudzanie się dziecka w nocy,

● Niechęć malucha do drzemek w godzinach, do których było przyzwyczajone,

● Opór przy kładzeniu dziecka do snu,

● Trudności malucha w zaśnięciu,

● Marudzenie, większy stopień rozdrażnienia dziecka zarówno wieczorem, jak i w ciągu dnia.

Kiedy zaczyna się regres snu u niemowlaka?

Okresy występowania regresów snu są nieco inne dla każdego dziecka, ponieważ ma na nie wpływ wiele różnych czynników. Trudno mówić o powtarzalnych wzorcach, które dotyczyłyby każdego, czy nawet zdecydowanej większości maluchów. Jednakże często mówi się o niektórych okresach wczesnego dzieciństwa jako o momentach, kiedy prawdopodobieństwo wystąpienia regresu snu jest wysokie z uwagi na określone, typowe czynniki związane z rozwojem. Do tych okresów zalicza się:

● Wiek 3-4 miesięcy,

● Wiek 6 miesięcy,

● Wiek 8-10 miesięcy,

● Wiek 12 miesięcy,

● Wiek 18 miesięcy,

● Różne momenty u dziecka w wieku 2 i 3 lat.

Regres snu u dziecka w wieku 3-4 miesięcy

Kiedy dziecko ma 3-4 miesięce często obserwuje się pierwszy regres snu. Dla wielu świeżo upieczonych rodziców jest to najtrudniejszy okres, gdy dopiero uczą się radzić sobie z nasilonymi problemami ze snem u pociechy. Maluch przechodzi w tym czasie z noworodkowego na niemowlęcy wzorzec snu, co wiąże się z zaburzeniem jego rytmu. Jednocześnie do regresu snu przyczyniają się:

● Zwiększona świadomość i zrozumienie dla bodźców płynących z otoczenia, które mogą powodować łatwiejsze przebodźcowywanie oraz trudności w zasypianiu,

● Zdobywanie nowych umiejętności, takich jak obroty z plecków na brzuszek,

● Brak zdolności do uspokojenia się po wybudzeniu bez udziału rodzica.

Regres snu u dziecka w wieku 6 miesięcy

Niektóre dzieci w wieku 6 miesięcy przesypiają już noc bez wzywania rodziców, inne potrzebują jeszcze pobudki na karmienie. W tym okresie również może wystąpić przejściowy regres snu. Do potencjalnych przyczyn tego rodzaju zmian u 6-miesięcznego niemowlaka należą:

● Pojawienie się pierwszych objawów lęku separacyjnego u malucha,

● Ząbkowanie,

● Dolegliwości trawienne, które pojawiają się czasem wraz z rozpoczęciem rozszerzania diety,

● Zdobywanie nowych umiejętności.

Regres snu u dziecka w wieku 8-10 miesięcy

Do regresu snu u dziecka w wieku 8-10 miesięcy przyczyniają się z kolei:

● Lęk separacyjny u dziecka; jest on całkowicie normalny na tym etapie, jednak może powodować, że maluch dąży do kontaktu z bliskimi również w nocy,

● Ząbkowanie,

● Osiąganie nowych kamieni milowych w rozwoju motorycznym, takich jak raczkowanie, samodzielnie siadanie i wstawanie.

Regres snu u dziecka po 1. roku życia

Kiedy dziecko osiągnie pierwszy rok życia, mogą pojawić się następujące czynniki powodujące regres snu:

● Zwiększona ekscytacja i zniecierpliwienie związane z rozwojem motorycznym, odkrywaniem nowych umiejętności poruszania się (w tym umiejętności chodzenia) i naturalnym wzrostem potrzeby codziennej aktywności fizycznej,

● Intensywny rozwój emocjonalny, któremu towarzyszy nasilenie się lęku separacyjnego; w przypadku 18-miesięcznych dzieci często pojawia się również potrzeba większej niezależności, która może być wyrażana przez stawianie oporu przy kładzeniu do snu,

● Dyskomfort związany z ząbkowaniem,

● Potrzeba dostosowania się do nowego rytmu aktywności i snu, np. w związku z pójściem do żłobka.

Ile może trwać regres snu u dziecka?

Trudno wskazać typowy czas trwania regresu snu u dziecka, ponieważ jego przyczyna wpływa to, jak długo utrzymują się problemy ze snem. Może trwać zarówno kilka dni, jak i kilka tygodni. Jeśli regres snu u dziecka trwa dłużej niż miesiąc, warto skonsultować się z pediatrą lub zaufanym specjalistą zajmującym się doradztwem w kwestii snu dzieci.

Jak radzić sobie z regresem snu u dziecka?

Aby lepiej radzić sobie z regresem snu u dziecka oraz zminimalizować problemy z zasypianiem i budzeniem się malucha w nocy oraz wynikające z tego zmęczenie:

● Zapewnij dziecku dużo aktywności fizycznej w ciągu dnia. Pamiętaj o zabawie na świeżym powietrzu, w miarę możliwości w godzinach porannych lub przedpołudniowych.

● Unikaj nadmiernej stymulacji bodźcami w czasie przed położeniem dziecka do łóżka. Nie wprowadzaj pobudzających zabaw w ostatnich godzinach przed snem.

● Postaraj się w miarę możliwości trzymać się przewidywalnego dla dziecka harmonogramu snu, zarówno w kontekście snu nocnego, jak i drzemek.

● Wprowadź wyciszający rytuał związany z kładzeniem dziecka do snu. Może on obejmować np. kolację (lub karmienie piersią czy mlekiem modyfikowanym), kąpiel i mycie ząbków, założenie piżamki, zasłonięcie okna w sypialni, przytulenie i zaśpiewanie kołysanki, pocałowanie czółka dziecka na dobranoc i odłożenie do łóżeczka.

● Możesz wykorzystać biały szum jako pomoc w usypianiu dziecka.

● Reaguj na potrzeby dziecka. Zadbaj o to, by zapewnić maluchowi poczucie bliskości i uwagi w ciągu dnia.

● Jeśli istnieje taka możliwość, przynajmniej na czas problemów ze snem u dziecka ustal z partnerem, że na zmianę odpowiadacie za opiekę nocną nad maluchem. Dzięki temu każde z Was w część dni miało szansę na sen nieprzerywany wstawaniem do dziecka.

● Pamiętaj, że regres snu, choć może stanowić wyzwanie, jest tylko przejściowym etapem. Z czasem kładzenie dziecka do snu znowu stanie się łatwiejsze i maluch wróci do przesypiania dłuższego czasu w nocy.

Regres snu u dziecka - częste pytania rodziców (FAQ)

Czy regres snu występuje u dziecka jednocześnie ze skokiem rozwojowym?

Regres snu może być powiązany z okresami, kiedy u dziecka nagle pojawiają się nowe umiejętności rozwojowe. W okresie intensywnego odkrywania kolejnych zdolności, np. raczkowania, chodzenia, czy nowych umiejętności związanych z mową, dziecko może być zbyt podekscytowane, by spokojnie spać. Często będzie wolało ćwiczyć nową umiejętność niż kłaść się do łóżeczka lub wracać do snu po wybudzeniu się w nocy.

Czy każde dziecko przechodzi regres snu?

Regres snu jest bardzo typowym zjawiskiem dla wczesnego dzieciństwa i (w zróżnicowanym stopniu) dotyczy każdego dziecka. Budowanie u malucha zdrowych nawyków związanych ze snem może ograniczyć czas trwania oraz skalę trudności związanych z zasypianiem i przesypianiem nocy. Trzeba się jednak liczyć z tym, że problemy ze snem u dziecka prawdopodobnie na jakimś etapie i tak wystąpią.

Czy można zapobiegać regresowi snu u dziecka?

Regres snu można uznać za normalny, przejściowy etap w rozwoju niemowlaka i małego dziecka. Zazwyczaj nie jesteśmy w stanie mu zapobiec. Mimo wszystko duże znaczenie ma wykształcenie u malucha zdrowych nawyków związanych ze snem. Mogą one pomóc szybciej radzić sobie z problemami z zasypianiem i przesypianiem nocy, a także przeciwdziałają powstawaniu długotrwałych zaburzeń snu.

Regres snu u dziecka: podsumowanie

Rodzice mogą obserwować u dziecka regres snu kilkukrotnie na przestrzeni pierwszych lat życia. Często po raz pierwszy pojawia się już w czasie, kiedy maluch osiągnie 3-4 miesiące. Choć może stanowić duże wyzwanie i powodować nasilone zmęczenie u rodziców, trzeba pamiętać, że jest to tylko przejściowy etap. Wykształcenie i trzymanie się stałych, zdrowych nawyków związanych ze snem może pomóc w szybszym powrocie dziecka do normalnego rytmu snu.

Źródła:

1. Suni E., Vyas N. (2025) 4-Month Sleep Regression, Sleep Foundation, dostęp: https://www.sleepfoundation.org/baby-sleep/4-month-sleep-regression.
2. Suni E., Vyas N. (2025) 6-Month Sleep Regression, Sleep Foundation, dostęp: https://www.sleepfoundation.org/baby-sleep/6-month-sleep-regression.
3. Suni E., Vyas N. (2025) 8-Month Sleep Regression, Sleep Foundation, dostęp: https://www.sleepfoundation.org/baby-sleep/8-month-sleep-regression.
4. Suni E., Callender E. (2025) 12-Month Sleep Regression, Sleep Foundation, dostęp: https://www.sleepfoundation.org/baby-sleep/12-month-sleep-regression.
5. Suni E., Callender E. (2025) 18-Month Sleep Regression, Sleep Foundation, dostęp: https://www.sleepfoundation.org/baby-sleep/18-month-sleep-regression.
6. Sulkes S. B. (2025) Sleep Problems in Children, MSD Manual Consumer Version, dostęp: https://www.msdmanuals.com/home/children-s-health-issues/behavioral-problems-in-children/sleep-problems-in-children.
7. National Health Service (2025) Helping your baby to sleep, dostęp: https://www.nhs.uk/baby/caring-for-a-newborn/helping-your-baby-to-sleep/.