Badanie kału przeprowadza się m.in. w diagnostyce dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego - biegunek, zaparć, bólów brzucha, wymiotów. Przydatne jest też często jako pomoc w określeniu przyczyny objawów, takich jak obecność krwi lub śluzu w stolcu. Może służyć również do rozpoznania infekcji przewodu pokarmowego, np. bakteriami (takimi jak Salmonella, Helicobacter pylori) lub zarażenia pasożytami. Sprawdź, jak pobrać próbkę kału małego dziecka, by wynik przeprowadzonego testu był wiarygodny.
Co znajdziesz w tym artykule:
Czy badania kału u dzieci wymagają przygotowania?
W większości przypadków przygotowanie do badania kału nie jest konieczne. Dziecko powinno stosować zwyczajową dietę, a próbka nie musi być pobierana na czczo. Należy jedynie zaopatrzyć się w specjalne jednorazowe jałowe pojemniki na kał ze szpatułką, dostępne w aptekach.
Czasami, gdy diagnostyka dotyczy wybranych, konkretnych chorób, potrzebne jest specjalne przygotowanie, obejmujące m.in. zmianę diety lub modyfikację stosowanych leków (czy też odczekanie określonego czasu po zakończeniu przyjmowania określonych środków, np. antybiotyków). W takiej sytuacji lekarz zlecający badanie powinien poinformować rodziców, co dokładnie należy zrobić.
Jak pobrać kał dziecka do badania?
Sposób pobrania kału małego dziecka do badania różni się nieco w zależności od tego, czy dziecko robi kupkę do pieluszki, czy korzysta z nocnika. Ilość potrzebnego materiału zależy od wykonywanego badania. Zazwyczaj zaleca się, by pobrana próbka miała wielkość orzecha włoskiego lub żeby wypełniała co najmniej 1/3 pojemnika.
Próbka kału z pieluszki
W przypadku pobierania kału do badania z pieluszki niemowlaka lub małego dziecka, ważne jest, by zadbać o brak zanieczyszczenia materiału moczem. Możemy to zrobić głównie poprzez bardzo częstą zmianę pieluszki malucha i pobranie próbki od razu, gdy zrobi kupkę.
Aby przygotować próbkę kału z pieluszki:
- Umyj ręce wodą z mydłem.
- Korzystając ze szpatułki stanowiącej element zestawu do pobierania próbki, zbierz kał z kilku miejsc pieluszki. Unikaj pobierania fragmentów, które mają bezpośredni kontakt z pieluszką. Jeśli kupka zawiera widoczną domieszkę krwi, ropy lub śluzu, upewnij się, że będą one obecne w próbce.
- Zamknij pojemnik, opisz danymi osobowymi dziecka, a także datą oraz godziną pobrania.
- Dostarcz do punktu pobrań lub laboratorium.
Próbka kału z nocnika
Brak zanieczyszczenia próbki moczem to aspekt, na który warto zwrócić uwagę także w przypadku, gdy pobieramy materiał do badania z nocnika. Pamiętaj również, by nocnik, do którego dziecko oddaje kupkę wykorzystywaną jako materiał do badania, był czysty - najlepiej umyty i wyparzony.
Jak pobrać próbkę kału z nocnika?
- Przed pobraniem próbki umyj ręce wodą z mydłem.
- Korzystając ze szpatułki stanowiącej element zestawu do pobierania próbki, pobierz kał z kilku miejsc, ale jedynie z tych, które nie mają kontaktu z powierzchnią nocnika. Jeśli kupka zawiera widoczną domieszkę krwi, ropy lub śluzu, upewnij się, że będą one obecne w próbce.
- Zamknij pojemnik, opisz danymi osobowymi dziecka, a także datą oraz godziną pobrania.
- Dostarcz do punktu pobrań lub laboratorium.
Czy można pobrać do badania kał, który dziecko oddało do toalety?
Nie zaleca się wykorzystywać do badania próbki kału oddanego do muszli klozetowej, ponieważ kontakt materiału ze stosowanymi w niej detergentami, moczem i wodą może utrudniać uzyskanie wiarygodnego wyniku.
Jeśli dziecko wypróżnia się do toalety, powinniśmy zabezpieczyć stolec przed kontaktem z powierzchnią muszli oraz płynem znajdującym się na dnie. W tym celu warto wykorzystać folię rozłożoną między brzegami muszli klozetowej lub specjalny papierowy pojemnik przyklejany dookoła muszli, który zgodnie z instrukcją producenta można spłukać po pobraniu próbki (koszt to kilka złotych).
Jak przechowywać kał do badania?
Zazwyczaj zaleca się, by zadbać o szybkie dostarczenie próbki kału do laboratorium lub punktu przyjęć. Jeśli nie możesz przetransportować materiału do badań od razu (w czasie 2 godzin od pobrania), przechowuj próbkę w lodówce - odpowiednia temperatura to od 4 do 8°C. Zazwyczaj należy oddać ją do odpowiedniego punktu w ciągu 24 godzin, choć przy niektórych testach nie obowiązuje ta zasada. Dla przykładu, w przypadku badania na obecność bakterii Salmonella, jednorazowo oddaje się próbki pobierane codziennie przez 3 dni. Warto zapytać lekarza zlecającego badanie o szczegółowe zasady prawidłowego przechowywania kału dla określonego testu.
Czy można oddać wczorajszy kał do badania?
W przypadku większości wykonywanych testów można oddać kał pobrany do badania dzień wcześniej (np. wieczorem). Warunkiem jest, że nie minęły 24 godziny od pobrania próbki, a w czasie między pobraniem oraz transportem materiał do badania przechowywano w lodówce.
PieluchoSKANER – poznaj narzędzie do oceny wyglądu kupki dziecka
Badanie laboratoryjne kału mogą dostarczyć wielu ważnych i szczegółowych informacji o stanie zdrowia dziecka. Nie wykonuje się ich jednak często. Czasami rodzice mają obawy dotyczące wyglądu stolca malucha, a przy tym nie zauważają u niego żadnych problemów zdrowotnych ani dolegliwości. W takich sytuacjach może pomóc PieluchoSKANER. Jest to narzędzie, które na podstawie cech kupki dziecka (barwy i konsystencji), ocenia prawidłowość wyglądu stolca i proponuje spersonalizowane porady odpowiednie do uzyskanego wyniku. Wystarczy do tego zdjęcie zawartości pieluszki lub odpowiedź na kilka pytań. PieluchoSKANER ułatwia rozpoznanie sytuacji, w której w brzuszku dziecka dzieje się coś niepokojącego, co wymaga konsultacji z pediatrą.
Źródła:
- Nationwide Children’s Hospital (2024) Stool Collection Guidelines, Helping Hands – Patient Education Materials, dostęp: https://www.nationwidechildrens.org/family-resources-education/health-wellness-and-safety-resources/helping-hands/stool-collection-guidelines.
- National Health Service (2024) How to collect a sample of poo (stool sample), dostęp: https://www.nhs.uk/conditions/how-to-collect-a-sample-of-poo-stool-sample/.