Mączka chleba świętojańskiego - naturalny zagęstnik w preparatach mlekozastępczych

5 min
maczka_chleba_swietojanskiego

Mączka chleba świętojańskiego jest substancją dodawaną do żywności przede wszystkim w celu jej zagęszczenia. Znajduje zastosowanie m.in. jako składnik preparatów mlekozastępczych dla niemowląt, u których występuje problem z nadmiernym ulewaniem pokarmu. W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej właściwościom, sposobom wykorzystania i bezpieczeństwu podawania produktów zawierających mączkę chleba świętojańskiego niemowlętom i dzieciom.

maczka_chleba_swietojanskiego
maczka_chleba_swietojanskiego

Czym jest mączka chleba świętojańskiego?

Mączka chleba świętojańskiego, inaczej nazywana gumą karobową, jest naturalną substancją wykorzystywaną jako dodatek zagęszczający do żywności. Pozyskuje się ją z nasion drzewa – szarańczynu strąkowego, rosnącego przede wszystkim w krajach śródziemnomorskich. Należy ono do rodziny bobowatych.

Szarańczyn produkuje długie brązowe strąki zawierające wewnątrz niewielkie nasiona. Usuwa się z nich łuskę, a bielmo przetwarza do postaci białego proszku o właściwościach zagęszczających, czyli właśnie mączki chleba świętojańskiego. Z tej samej rośliny wytwarza się karob - dostępny w wielu w sklepach produkt stosowany jako zamiennik kakao. Pozyskuje się go ze zmielonych strąków szarańczynu (dlatego w odróżnieniu od gumy karobowej ma brązowy kolor).

Mączka chleba świętojańskiego wykorzystywana jest do produkcji różnego rodzaju produktów spożywczych, w tym żywności dla niemowląt (kluczowy składnik w produktach do postępowania dietetycznego w ulewaniach), nabiału, dżemów, sosów i wyrobów cukierniczych. Na opakowaniach produktów spożywczych może występować pod nazwą E410.

Zastosowanie mączki chleba świętojańskiego w produktach dla niemowląt z nadmiernym ulewaniem

Mączkę chleba świętojańskiego można znaleźć w składzie produktów przeznaczonych dla niemowląt, u których występuje problem z nadmiernym ulewaniem, czyli dolegliwością wywołaną cofaniem się pokarmu z żołądka do jamy ustnej. Zagęszczanie pokarmu tą substancją powoduje, że pozostaje on w żołądku.

Mączka chleba świętojańskiego ma udokumentowaną skuteczność w ograniczaniu objawów ulewania. Dla przykładu, w jednym z badań obejmujących ponad 2,6 tysięcy niemowląt wykazano, że po zastosowaniu mieszanki częstość występowania dolegliwości i objętość ulewanego pokarmu istotnie się zmniejszyła. U 48% dzieci problem całkowicie ustąpił w badanym okresie 1 miesiąca [1].

Warto wspomnieć, że dodatek mączki chleba świętojańskiego w produktach dla niemowląt nie powoduje zwiększenia ich kaloryczności. Guma karobowa spełnia natomiast funkcję błonnika w przewodzie pokarmowym, przez co może wpływać na częstość wypróżnień (przede wszystkim ma to związek z zapobieganiem zaparciom).

Zagęszczacz do mleka dla niemowląt na bazie mączki chleba świętojańskiego

Karmienie piersią jest najwłaściwszym sposobem żywienia niemowląt. Zdarza się, że dzieci karmione mlekiem mamy, mają problem z nadmiernym ulewaniem. Wówczas, pod nadzorem lekarza można stosować produkt na bazie mączki chleba świętojańskiego - zagęstnik, który można dodać się do odciągniętego mleka kobiecego lub może być podawany łyżeczką w postaci gęstej papki bezpośrednio przed karmieniem piersią.

Zagęstnik może być również dodawany bezpośrednio do modyfikowanego mleka dla niemowląt lub preparatu mlekozastępczego.

Nasilone ulewanie może być jednym z objawów alergii na białka mleka krowiego (ABMK). W takiej sytuacji lekarz może zalecić zastosowanie preparatu mlekozastępczego odpowiedniego dla dzieci z alergią. Jeśli po wprowadzeniu takiego preparatu zarówno inne objawy alergii, jak i ulewania ustępują, można wnioskować, że również ulewanie było związane z ABMK. W przypadku, jednak gdy po zastosowaniu diety eliminacyjnej objawy alergii ustępują, ale problem ulewań nadal się utrzymuje, lekarz może rozważyć dodanie do preparatu mlekozastępczego zagęstnika na bazie mączki chleba świętojańskiego, przeznaczonego dla niemowląt. Takie podejście pozwala skutecznie łagodzić zarówno objawy alergii, jak i nadmierne ulewania, zapewniając kompleksowe rozwiązanie tych dwóch problemów.

Mączka chleba świętojańskiego – czy składnik jest bezpieczny dla niemowląt?

Mączkę chleba świętojańskiego wielokrotnie oceniano również pod kątem krótko- oraz długoterminowej toksyczności (w badaniach na zwierzętach) i nie uzyskano żadnych niepokojących danych.

Mączkę chleba świętojańskiego uznano również za całkowicie bezpieczny dodatek do żywności dla niemowląt. Został poddany wielu badaniom związanym z oceną ewentualnych skutków ubocznych stosowania i nie wykazano efektów, które wywołałyby kontrowersje odnośnie jego wykorzystania u niemowląt.

Wyjątkiem odnośnie przeciwwskazań do zastosowania przy ulewaniach są dzieci przedwcześnie urodzone oraz niemowlęta z niską masą ciała – w okresie przed ukończeniem 12. tygodnia życia. W przypadku tych grup stwierdzono związek wykorzystywania mieszanki z gumą karobową z niższymi przyrostami masy ciała, co prawdopodobnie związane jest z niedostateczną dojrzałością przewodu pokarmowego w pierwszych tygodniach życia (potrzebną do dobrej tolerancji błonnika pokarmowego zawartego w preparacie).

Czy mączka chleba świętojańskiego zawiera gluten?

Mączka chleba świętojańskiego w naturalnej postaci nie zawiera glutenu.

Mączka chleba świętojańskiego w produktach dla niemowląt – co warto pamiętać?

Produkty zawierające mączkę chleba świętojańskiego należące do kategorii żywności specjalnego przeznaczenia medycznego należy stosować pod nadzorem lekarza.

Źródła:

  1. Tounian P., Meunier L., Speijers G. i wsp. (2020) Effectiveness and Tolerance of a Locust Bean Gum-Thickened Formula: A Real-Life Study, Pediatric Gastroenterology, Hepatology & Nutrition, 23(6): 511-520, dostęp: https://pghn.org/DOIx.php?id=10.5223/pghn.2020.23.6.511.
  2. Barak S., Mudgil D. (2014) Locust bean gum: Processing, properties and food applications – A review, International Journal of Biological Macromolecules, 66: 74-80, dostęp: https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0141813014001019?via%3Dihub.
  3. Meunier L., Garthoff J. A., Schaafsma A. i wsp. (2014) Locust bean gum safety in neonates and young infants: An integrated review of the toxicological database and clinical evidence, Regulatory Toxicology and Pharmacology, 70(1): 155-169, dostęp: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0273230014001470?via%3Dihub.
  4. Salvatore S., Klymenko V., Karpushenko Y. i wsp. (2024) Tolerance and Safety of an Anti-Regurgitation Formula Containing Locust Bean Gum, Pre-, and Postbiotics: A Multi-Country Multi-Center Prospective Randomized Controlled Study in Infants with Regurgitation, Nutrients, 16(6): 899, dostęp: https://www.mdpi.com/2072-6643/16/6/899.

Oceń ten artykuł: