Po urodzeniu dziecka rodzicom i opiekunom przysługuje kilka rodzajów świadczeń, które mogą wesprzeć ich budżet domowy. Sprawdź, jakie są warunki przyznania takich zasiłków i dowiedz się, jak złożyć odpowiednie wnioski, by otrzymać prawo do pobrania zasiłku.
Co znajdziesz w tym artykule:
Czym jest "kosiniakowe"?
Świadczenie rodzicielskie jest to nowe świadczenie rodzinne, nazywane potocznie "Kosiniakowym" od nazwiska pomysłodawcy, czyli ministra Waldemara Kosiniaka-Kamysza. Kosiniakowe obowiązuje od 1 stycznia 2016 r. i jest przyznawane osobom, które urodziły dziecko, lecz nie mają prawa do pobierania zasiłku macierzyńskiego. Uprawnieni zatem do pobierania tego świadczenia będą osoby bezrobotne (bez względu na to czy są zarejestrowane w Urzędzie Pracy czy nie), studenci, rolnicy, a także osoby zatrudnione w oparciu o umowy cywilnoprawne. O przyznanie świadczenia mogą się ubiegać także osoby zatrudnione lub prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, o ile nie pobierają zasiłku macierzyńskiego.
Kosiniakowe może być wypłacane rodzicom, opiekunom faktycznym, rodzinom zastępczym oraz osobom, które przysposobiły dziecko. W tym samym czasie osobie uprawnionej do świadczenia może przysługiwać tylko jedno świadczenie rodzicielskie, bez względu na liczbę wychowywanych dzieci. Ze świadczenia nie mogą skorzystać osoby otrzymujące zasiłek macierzyński, ani osoby których partner przyjmuje na to samo dziecko zasiłek macierzyński.
Wysokość świadczenia wynosi 1000 złotych miesięcznie (jest to kwota netto gdyż świadczenie rodzicielskie nie podlega opodatkowaniu ani innym obciążeniom). Okres wypłacania Kosinakowego zależy od ilości dzieci urodzonych przy jednym porodzie, przysposobionych lub będących pod opieką i wynosi odpowiednio 52 tygodnie przy jednym dziecku, 65 tygodni przy dwójce dzieci oraz o dwa tygodnie dłużej przy każdym kolejnym dziecku, jednak maksymalnie 71 tygodni. Świadczenie rodzicielskie wlicza się do dochodu w innych systemach wsparcia rodzin, między innymi przy ustalaniu prawa do świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych czy świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Kosiniakowe nie jest zależne od kryterium dochodowego, co oznacza, że oświadczenia o zarobkach nie są wymagane przy składaniu wniosku.
Wniosek o przyznanie świadczenia można złożyć we właściwym urzędzie gminy, miasta, w instytucjach realizujących świadczenia rodzinne lub przez Internet. Jego wzór dostępny jest w każdej dedykowanej do tego placówce oraz na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Poprawnie wypełniony wniosek zawiera imię i nazwisko, PESEL, datę urodzenia, adres zamieszkania wnioskodawcy oraz dziecka/dzieci, a także złożenie oświadczeń służących do ustalenia prawa do świadczenia rodzicielskiego, m.in. że wnioskodawca oraz drugi z rodziców nie pobiera się zasiłku macierzyńskiego. Jeśli wniosek zostanie złożony w ciągu trzech miesięcy od dnia urodzenia dziecka, świadczenie zostanie wypłacone z wyrównaniem tych miesięcy, jeśli jednak zostanie złożony po upływie tego terminu, będzie wypłacane od momentu złożenia wniosku.
Zasiłek macierzyński - komu się należy?
O zasiłek macierzyński może ubiegać się tylko jeden z rodziców. Warunkiem jest zatrudnienie na umowę o pracę lub dobrowolne opłacanie składek chorobowych przez osobę zatrudnioną na podstawie umowy zlecenia lub prowadzącej działalność gospodarczą. Zasiłek macierzyński wypłacany jest łącznie przez okres 52 tygodni (20 tygodni urlopu macierzyńskiego + 32 tygodnie urlopu rodzicielskiego).
Od 1 stycznia 2016 r., w przypadku, gdy miesięczna kwota zasiłku macierzyńskiego jest niższa niż 1000 zł, kwotę zasiłku macierzyńskiego podwyższa się do wysokości 1000 zł – czyli do wysokości świadczenia rodzicielskiego określonego w ustawie o świadczeniach rodzinnych przez cały okres pobierania zasiłku tj. przez okres trwania urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.
Mamy uprawnione do zasiłku macierzyńskiego mają prawo wyboru procentowego rozłożenia jego kwoty. Za pierwsze 26 tygodni zasiłek będzie wypłacany w wysokości 100 proc. podstawy wymiaru, a za kolejne 26 tygodni – w wysokości 60 proc. Możliwe jest także wypłacenie zasiłku w wysokości uśrednionej, czyli 80% podstawy wymiaru przez cały okres opieki nad dzieckiem (tj. 52 tygodnie odpowiadające urlopowi macierzyńskiemu oraz rodzicielskiemu), jeśli osoba uprawniona do zasiłku w ciągu 21 dni od porodu złoży odpowiedni wniosek w tym zakresie. Ustawa została przygotowana w taki sposób, aby bez względu na wybraną opcję rodzice w ciągu roku dostali taka samą kwotę pieniędzy równą 80 proc. podstawy zasiłku. Zatem bez względu na to która opcja procentowego rozłożenia zasiłku zostanie wybrana łączna kwota wypłaconego zasiłku w obu przypadkach będzie taka sama.
Tryb wnioskowania o zasiłek macierzyński zależy od tego, z jakiego tytułu i w jakich okolicznościach wnioskujemy o zasiłek. Jeżeli pracodawca lub zleceniodawca zgłasza do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 ubezpieczonych, z wnioskiem o wypłatę zasiłku należy wystąpić bezpośrednio do niego. W innym wypadku wniosek taki należy złożyć do oddziału ZUS właściwego z uwagi na siedzibę płatnika składek wraz dokumentami wymaganymi do wypłaty zasiłku (tj. zaświadczeniem lekarskim o planowanym terminie porodu lub skróconym odpisu aktu urodzenia dziecka).
Czym jest becikowe?
Becikowe to jednorazowa zapomoga, która przyznawana jest po narodzinach dziecka w wysokości 1000 złotych na jedno dziecko. Wniosek o wypłatę Becikowego należy złożyć w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka lub 12 miesięcy od dnia objęcia opieką dziecka albo jegoprzysposobienia dziecka (nie później niż do ukończenia przez dziecko 18-go roku życia). Każda gmina ustala instytucję, w której należy złożyć dokumenty (na przykład urząd miasta lub gminy, ośrodek pomocy społecznej).Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
Jednorazowa zapomoga przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka. Co ważne, o becikowe mogą ubiegać się zarówno Polacy, jak i cudzoziemcy (spełniający określone ustawą specjalne wymagania umożliwiające cudzoziemcom pobór tego typu świadczeń) zarówno żyjący w związkach (również nieformalnych), jak i samotnie wychowujący dziecko. Becikowe nie zostanie przyznane rodzicom, którzy mają prawo do poboru podobnego świadczenia za granicą (chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej).
Przyznanie becikowego jest zależne od dochodu w rodzinie – można się o nie ubiegać, jeśli dochód rodziny na osobę nie przekracza 1922 złotych. Do wniosku należy dołączyć obliczenia dochodu i oświadczenie o dochodach z urzędu skarbowego, odpis aktu urodzenia dziecka, ksero dokumentów potwierdzających tożsamość rodziców, oświadczenie od rodziców o tym, że nie pobrali jeszcze becikowego, a także zaświadczenie, że matka dziecka przebywała pod opieką lekarską nie później niżod 10 tygodnia ciąży. Jeśli dokumenty zostaną złożone do dziesiątego dnia miesiąca, wypłata nastąpi jeszcze w tym samym miesiącu, jeśli zaś dokumenty zostaną dostarczone później, wypłata nastąpi w przyszłym miesiącu. Wypłata Becikowego może nastąpić przelewem bankowym, możliwe jest także przesłanie pieniędzy pocztą lub gotówką,w kasie urzędu.
Tagi: