Kalendarz rozwoju – sprawdź, co powinien umieć dwulatek

Wielu Rodziców małych dzieci zastanawia się czy ich pociechy rozwijają się prawidłowo? Należy pamiętać, że rozwój każdego dziecka przebiega indywidualnie, co oznacza, że występowanie danej umiejętności może występować w różnym czasie u każdego dziecka, przykładowo jeden dwulatek może posługiwać się zdaniami, mówić wyraźnie, podczas gdy inny będzie mówił pojedyncze słowa.

Dziecko w tym wieku staje się coraz sprawniejsze i zwinniejsze. Dwulatek posiada umiejętności z zakresu tzw. motoryki dużej i małej.

Najważniejsze umiejętności z zakresu motoryki dużej, które powinien nabyć dwulatek:

• Samodzielnie chodzi.
• Chodząc potrafi ciągnąć za sobą zabawkę, nieść dużą zabawkę lub kilka zabawek naraz.
• Potrafi schylić się, podnieść coś z podłogi, wstać nie podtrzymując się niczego.
• Potrafi chodzić tyłem.
• Biega i skacze.
• Staje na palcach.
• Potrafi kopać i rzucać piłkę.
• Wchodzi i schodzi po schodach trzymając się poręczy.
• Na 3 kołowym rowerku odpycha się nogami.
• Potrafi otworzyć drzwi zamknięte na klamkę.

Najważniejsze umiejętności z zakresu motoryki małej:

• Potrafi bazgrać na papierze.
• Potrafi przewrócić pudełko do góry dnem, by wysypać jego zawartość.
• Buduje wieże z dwóch lub więcej klocków.

Dwulatek nabywa również licznych umiejętności z zakresu realizacji swoich potrzeb fizjologicznych:

• Lepiej panuje nad swoją fizjologią.
• Sporo dzieci uczy się w tym wieku korzystać z nocnika.
• Trzyma i pije samodzielnie z kubeczka.
• Potrafi jeść łyżeczką.

W wieku 2 lat należy zwrócić uwagę na dalsze prawidłowe kształtowanie nawyków żywieniowych. Z jednej strony należy mieć na uwadze, że dieta 2-letniego dziecka musi być skonstruowana odpowiednio do wieku. Najważniejsza jest świadomość, że dwuletnie dziecko to nie mały dorosły, a jego potrzeby są nadal szczególne i dieta powinna być dostosowana do potrzeb rosnącego organizmu. Z drugiej strony należy uwzględnić, że apetyt w tym wieku jest zmienny, a dzieci oczekują, że pozwolimy im na samodzielne jedzenie i picie. Jednocześnie zaczynają mieć wyrobioną opinię na temat, jakie rzeczy im smakują, a jakie nie. Do tych wszystkich zmian należy się dostosować. Dziecko nadal powinno jeść 5-6 małych posiłków w ciągu dnia. Jedzenie powinno być podzielona na niewielkie porcje, łatwe do wzięcia w paluszki bądź na łyżeczkę. Warto zadbać, żeby dania były kolorowe, różnorodne smakowo i wizualnie. Należy unikać niektórych zachowań związanych ze spożywaniem przez dziecko posiłków takich jak zgoda na jedzenie przed telewizorem czy w trakcie zabawy, zmuszanie dziecka do jedzenia, brak regularności w podawaniu posiłków czy wykorzystywanie jedzenia do nagradzania lub karania.

W tym wieku rozwój intelektualny i społeczno-emocjonalny dziecka jest bardzo intensywny. Dziecko staje się coraz bardziej samodzielne. Często jest „małym indywidualistą” i ma „swoje zdanie”.

Co zatem potrafi nasz dwulatek?

• Mówi szereg pojedynczych słów.
• Buduje zdania z dwóch wyrazów – np. daj pić, co to?
• Powtarza słowa wysłuchane w rozmowie.
• Zawołany po imieniu, odwraca główkę w stronę skąd pochodził głos i patrzy na wołającego.
• Prawidłowo pokazuje przedmioty słysząc ich nazwy.
• Rozpoznaje nazwy znajomych osób, przedmiotów i części ciała.
• Macha rączką i mówi „papa”.
• Wypełnia proste polecenia.
• Porozumiewa się z wykorzystaniem ciała, przedmiotów i prostych słów.
• Znajduje przedmioty ukryte (np. zabawkę ukrytą pod trzema kocykami).
• Umie wykonać najprostsze prace domowe.
• Potrafi zdjąć z siebie dowolną część garderoby.
• Zaczyna bawić się w udawanie.
• Naśladuje zachowanie innych.
• Rozpoznaje siebie na zdjęciach.
• Chętniej bawi się z innymi dziećmi, nawiązuje relacje z rówieśnikami.
• Ucieka, np. na spacerze, by zobaczyć z bliska coś, co go zaintrygowało, mimo tego kontroluje odległość, bo boi się rozstania.
• Boi się rozstania, przy czym narasta to około 18 miesiąca życia, a powoli wygasa, gdy dziecko zbliża się do drugich urodzin.
• Zaczyna być nieposłuszny, pojawia się niegrzeczne zachowanie.
• Denerwuje się, gdy coś mu nie wychodzi.

Bywa, że Rodzice obserwują u dziecka nietypowe zachowania, odbiegające od normy w tym wieku lub dziecko nie nabywa adekwatnych do wieku umiejętności.

Jakie zachowania powinny budzić niepokój Rodziców u dwuletniego dziecka?

• Dziecko odbiega istotnie od rówieśników w zakresie sprawności fizycznej oraz posiadanych umiejętności ruchowych.
• Po kilku miesiącach chodzenia nie nauczyło się prawidłowego stawiana stóp: pięta – palec albo chodzi wyłącznie na palcach.
• Dziecko nie mówi przynajmniej 2-3 słów, bez rekompensowania sobie braku mowy, choćby za pomocą gestów.
• W wieku dwóch lat nie naśladuje działań ani słów innych osób, nie jest w stanie wykonać najprostszych poleceń, nie umie pchać przed sobą zabawki na kółkach.
• Nie zna przeznaczenia najprostszych sprzętów domowego użytku.
• Dziecko unika kontaktu wzrokowego, nie reaguje na imię, mimo, że słyszy.
• Unika kontaktu fizycznego, nie zawsze pozwala się przytulić, pocałować, nie odwzajemnia pieszczot.
• Woli bawić się samo w określony przez siebie sposób. Czasami wręcz złości się, gdy chcemy pobawić się wraz z nim, preferuje samotne zabawy.
• Prezentuje skłonność do spożywania monotonnej, wybiórczej diety; bywa, że spożywa pokarmy w określonym kolorze, kształcie czy temperaturze.

Jeżeli jakieś zachowania niepokoją Rodziców, nie warto czekać, aż same znikną albo dziecko „z nich wyrośnie”. Problem może się pogłębiać i nawarstwiać. Wczesne wykrycie szeroko rozumianych zaburzeń rozwoju i emocji i podjęcie działań terapeutycznych zwiększa szanse na wyrównanie deficytów rozwojowych, szanse na prawidłowe funkcjonowanie dziecka.

Rozwój dziecka jest charakterystyczny dla określonego wieku, ale nie zależy od płci. Niemniej jednak w tym wieku kształtuje się seksualność dziecka. Małe dzieci bacznie obserwują rodziców, a nieco później kierują swoją uwagę na rodzica swojej płci. Na bazie tych obserwacji tworzą sobie obraz tego, co to znaczy być dziewczynką/chłopcem i jakie zachowania są typowe dla danej płci.

Rozwój dziecka należy aktywnie wspierać, ale nie należy go przyspieszać. Dziecko rozwija się w swoim, indywidualnym tempie, a rolą Rodzica jest obserwacja dziecka i zwracanie uwagi, czy nabywa umiejętności charakterystycznych dla danego wieku.

Drugi rok życia to niezwykle interesujący, intensywny i trudny moment w rozwoju dziecka.  Jakie działania można podejmować, aby brać czynny udział w rozwoju dziecka?

• Dbanie o rozwój ruchowy malucha, aktywny udział w zabawach ruchowych w domu i na świeżym powietrzu.
• Zachęcanie do podejmowania przez dziecko nowych aktywności.
• Wspieranie dziecka w jego eksperymentowaniu i zachęcanie do samodzielności.
• Czytanie książeczek.
• Wspólne zabawy: malowanie, rysowanie, zabawy masą solną, śpiewanie, taniec, gra na prostych instrumentach.
• Odgrywanie scenek z udziałem zabawek.
• Wspólne oglądanie książeczek z dużymi kolorowymi rysunkami i zadawanie pytań, co widać na obrazkach.
• Angażowanie dziecka do pomocy w prostych domowych zajęciach, takich jak wycieranie kurzu czy wkładanie prania do pralki.
• Mówienie do dziecka i rozwijanie jego zdań.
• Tłumaczenie istoty zjawisk (burza, duży cień) czy działania urządzeń (odkurzacz, pralka), które budzą w dziecku strach.
• Spokojne, ale stanowcze stawianie granic w chwilach buntu czy złości.