Zabawy dla najmłodszych

7 min
Dziecko edukuje sie poprzez zabawe

Niemowlę rośnie w mgnieniu oka, a kluczowe dla rozwoju są pierwsze 24 miesiące życia dziecka. Właśnie teraz możesz wspierać rozwój swojego malucha na wszystkich poziomach – fizycznym, intelektualnym oraz psychicznym. To moment, w którym poprzez ruch i zabawę dziecko zyskuje świadomość własnego ciała. Wystarczy niewiele, aby zachęcić malucha do aktywności. Wszystko, czego potrzebujesz, znajdziesz w domu.

Dziecko edukuje sie poprzez zabawe
Dziecko edukuje sie poprzez zabawe

Co możesz zaproponować niemowlęciu w pierwszym półroczu jego życia?

  • Włóż kilka kolorowych kredek lub długopisów do dużej, przezroczystej torby z grubego materiału. Upewnij się, że jest szczelnie zamknięta. Kiedy maluszek będzie leżał na brzuszku, będzie wyciągał rączki, aby dotknąć torby i próbować ją chwycić. Taka zabawa wzmocni mięśnie jego szyi i ramion, a także korzystnie wpłynie na jego rozwój sensoryczny. To także świetny sposób, aby wprowadzić niemowlę do świata kolorów.
  • Delikatnie potrzyj ciało i ramiona dziecka różnymi materiałami o różnych zapachach. Poprzez dotyk jedwabiem, wełną, bawełną i innymi tkaninami możesz wspierać rozwój połączeń między neuronami w jego mózgu. Zapachy to dodatkowo wzmocnią, dlatego wprowadź maluszka do ich wyjątkowego świata i pokaż, jak pachnie pomarańcza, wanilia czy lawenda.
  • Gdy Twój maluch zacznie wydawać różnorodne dźwięki, nagraj go, a potem mu je odtwórz. Obserwuj, w jaki sposób będzie reagował na swoje własne odgłosy. Jeśli zauważysz, że poprzez taką zabawę dziecko jest pobudzone, nagrywaj i odtwarzaj mu różne dźwięki z całego domu – dzwonek do drzwi czy muzykę. To ćwiczenie pozwoli niemowlęciu rozróżniać różne odgłosy, a w przyszłości także różne słowa. Pamiętaj też, że dziecko uczy się poprzez naśladowanie – jeśli będzie powtarzało te dźwięki lub próbowało powtarzać jakieś słowa, szybciej je zapamięta, więc następnym razem, kiedy je usłyszy, będzie w stanie je rozpoznać.
  • Kiedy dziecko leży na brzuszku, weź dwie drewniane kuchenne łyżki i stukaj nimi o siebie, aby zachęcić malucha do zbliżenia się do Ciebie. Gdy niemowlę będzie się zbliżało, stukaj łyżkami coraz głośniej. Jeśli Twój maluszek już siedzi, możesz dać mu drewniane łyżki do zabawy, aby trochę nimi pohałasował – oczywiście pod Twoim nadzorem. Słuchanie różnych dźwięków i wybijanie rytmów pozytywnie wpływa na tworzące się w mózgu dziecka połączenia między neuronami.
  • Wybierz jakąś zabawkę, pokaż ją maluszkowi, a następnie schowaj. Kiedy ją schowasz, zadawaj maluszkowi pytania, np. „Zastanawiasz się, gdzie jest zabawka?”, a kiedy zaczniesz jej szukać, zapytaj „Czy zabawka jest tutaj, czy tam?” i obserwuj reakcję dziecka. Zwróć uwagę, za czym podążają oczy niemowlęcia – czy są skierowane w stronę miejsca, w którym ukryta jest zabawka i czy maluch chce tam iść?

Pamiętaj, aby zawsze przed zabawą z dzieckiem, a także po niej zgodnie z zaleceniami ekspertów dokładnie umyć ręce. Dla Waszego bezpieczeństwa unikaj też dotykania twarzy swojej i maluszka.

Zabawy dla niemowlęcia w wieku 6-12 miesięcy:

  • Zabawki muzyczne zawsze przyciągają uwagę najmłodszych. Umieść grające zabawki w różnych częściach pokoju i na zmianę je włączaj. Zapytaj maluszka, skąd dobiega muzyka i obserwuj, czy próbuje ją odnaleźć. Jeśli dziecko zbliży się do jakiejś zabawki, zmień jej miejsce i rozpocznij zabawę jeszcze raz. Zawsze umieszczaj zabawkę w miejscu, do którego maluch będzie w stanie się dostać, np. czołgając się, i bądź obok, aby móc go nadzorować. Taka aktywność świetnie rozwinie u dziecka myślenie przyczynowo-skutkowe, a także zwiększy jego świadomość przestrzenną.
  • Z maluchem w tym wieku możesz również bawić się pacynkami czy marionetkami. Czy kiedy ukryjesz je za swoimi plecami, dziecko będzie próbowało ich szukać? Możesz posadzić je na głowie maluszka, schować pod poduszkę lub w innym miejscu, a następnie wyjąć i opowiedzieć o tym dziecku. Możesz też dać taką zabawkę maluchowi i obserwować, co z nią zrobi. Taką zabawę warto powtarzać od czasu do czasu, aż dziecko zacznie naśladować to, co robisz. To świetny sposób na wspieranie rozwoju połączeń między neuronami.
  • Aby rozwinąć u malucha umiejętność wspinania się, możesz przygotować dla niego tor wspinaczkowy w pokoju, układając na podłodze duże poduszki – jedna na drugą (najpierw dwie, później trzy itp.). Na najwyższej poduszce umieść zabawkę i pozwól dziecku wspinać się po nią, stojąc obok niego, aby je nadzorować. Taka zabawa rozwija umiejętności motoryczne, a także ułatwi maluchowi naukę chodzenia.
  • Jeśli Twój maluch ma 9-10 miesięcy, to dobry czas, aby rozumiał już, że coś może być wewnątrz czegoś lub na zewnątrz. Umieść zabawkę w wiadrze lub worku, a następnie pomóż dziecku ją wyciągnąć. Używaj przy tym słów określających położenie zabawki, np. „w środku” i „na zewnątrz”.
  • Znajdź kilka pierścieni/obręczy w różnych rozmiarach i – jeśli to możliwe – w różnych kolorach. Ułóż je na podłodze od największej do najmniejszej, a później na odwrót. Układając je według określonego klucza – wielkości czy koloru – tłumacz dziecku, co robisz. Nałóż je na paluszki malucha i pozwól mu je trzymać lub nimi rzucać. To ważne dla jego rozwoju poznawczego.
  • Spędzanie czasu w domu to świetna okazja, aby zapoznać dziecko z jego otoczeniem. Kiedy wchodzicie razem do jakiegoś pokoju czy pomieszczenia, tłumacz maluchowi jego funkcję. Pokazuj też meble, tłumacz, do czego służą i eksponuj dźwięki, jakie mogą wydawać. Zachęć dziecko do naśladowania tych dźwięków. Kiedy maluch skończy 10 miesięcy, będzie już zapamiętywał te doświadczenia.

Pamiętaj, aby zawsze przed zabawą z dzieckiem, a także po niej zgodnie z zaleceniami ekspertów dokładnie umyć ręce. Dla Waszego bezpieczeństwa unikaj też dotykania twarzy swojej i maluszka.

Zabawy dla małego dziecka w wieku 12-24 miesięcy:

  • Dziecku między 12. a 16. miesiącem życia warto czytać książki, które przyciągną jego uwagę. Pokazuj obrazki i zdjęcia w książce i nazywaj oraz opisuj przedmioty, które się na nich znajdują. Po ich opisaniu możesz zapytać dziecko, gdzie została pokazana dana rzecz.
  • Kiedy dziecko skończy 16 miesięcy, zaczyna uczyć się nowych słów. Bardzo ważne, aby je w tym wspierać. Możesz robić mu kukiełki lub opowiadać różne historie, które przedstawisz za pomocą lalek czy innych zabawek. Pozwoli to na rozwijanie kreatywności dziecka i naukę nowych słów.
  • Maluchowi po 16. miesiącu możesz zaproponować układanie prostych puzzli czy klocków. Takie zabawy wykształcają m.in. umiejętności matematyczne.
  • Jeśli dziecko skończyło 18. miesiąc życia, możesz zagrać z nim w memory oraz inne gry, w  których trzeba dopasować kształty czy przedmioty. Przy takich zabawach możesz opowiadać różne historie, dzięki czemu pomożesz poszerzyć maluchowi jego słownictwo.

2-letnie dziecko szybko może się nudzić. Poznaj kilka wskazówek, jak możesz tego uniknąć:

  • Zagrajcie w grę „Zgadnij, co to”. Znajdź w pokoju jakiś przedmiot, opisz go, np. że jest czerwony i okrągły, i zapytaj dziecko, czy wie, co to może być.
  • Jeśli w Waszym otoczeniu są inni ludzie (lub widzicie ich na zdjęciu), możecie pobawić się w ich opisywanie. Zapytaj dziecko, ilu widzi mężczyzn, a ile kobiet. Kiedy odpowie, zapytaj, ile z tych kobiet ma jasne włosy itp.
  • Możecie także pobawić się w prostą grę polegającą na liczeniu tego, co wokół Was, np. jeśli patrzycie w niebo, zapytaj dziecko, ile widzi chmur i jak jego zdaniem wygląda chmura.
  • Poświęć czas na wspólny taniec. Podczas tańca zatrzymuj muzykę i pokaż dziecku, aby i ono się wtedy zatrzymało. Włączaj i wyłączaj muzykę na zmianę – taka zabawa wykształci u malucha umiejętność uważnego słuchania i reagowania.
  • Wieczorem weź latarkę i zróbcie w pokoju teatr cieni. Pokazuj dłonią różne kształty, aby dziecko mogło odgadywać, co to jest. Ponieważ maluchy lubią być zaskakiwane, włączaj światło i wyłączaj je na zmianę, aby cienie się pojawiały i znikały. Taka zabawa wspiera rozwój poznawczy.

Zabawy dla małego dziecka w wieku 12-24 miesięcy:

  • Znajdź dużą torbę lub worek i wsadź do niej zabawki o różnych kształtach i teksturach. Poproś dziecko, aby wsadziło rączkę do środka, dotknęło jakiegoś przedmiotu i odgadło, co to jest, bez wyciągania go na zewnątrz. Po odgadnięciu wyjmijcie zabawkę i bawcie się dalej. To świetny sposób do nauki wykonywania konkretnych instrukcji, umiejętności rozwiązywania problemów oraz rozwoju sensorycznego.
  • Pokrój różne owoce i ułóż je na talerzu. Użyjcie ich, aby pokazać swoje części twarzy oraz emocje. Plastry kiwi możesz położyć na swoich oczach, plaster pomarańczy możesz położyć na ustach, a jabłka – na uchu. Pozwól, aby dziecko robiło to samo – śmiej się wtedy i wyrażaj zaskoczenie. Maluch będzie poznawał w ten sposób różne kształty, kolory i smaki. Rozwinie też umiejętność naśladowania i nauczy się rozumieć różne emocje.
  • Zrób tunel z kartonów różnej wielkości, aby dziecko musiało go pokonać. Aby je do tego zachęcić, na końcu tunelu możesz umieścić jego ulubioną zabawkę. Pozwoli mu to rozwijać jego umiejętności przestrzenne, a także umiejętności motoryczne i koordynację. Pamiętaj, aby zawsze być obok i nadzorować taką zabawę.

Pamiętaj, aby zawsze przed zabawą z dzieckiem, a także po niej zgodnie z zaleceniami ekspertów dokładnie umyć ręce. Dla Waszego bezpieczeństwa w obecnej sytuacji, unikaj też dotykania twarzy swojej i dziecka.

Oceń ten artykuł: