Żelazo – ważne w diecie dziecka

Dziecko przychodzi na świat zapasami żelaza przekazanymi przez mamę w okresie ciąży. Jednak około 5-6. miesiąca życia zapas ten zaczyna się wyczerpywać. Nie bez powodu zaleca się wówczas rozszerzanie diety niemowlęcia w produkty inne niż mleko. Wśród nich powinny znaleźć się produkty bogate w żelazo, na które zapotrzebowanie małego organizmu gwałtownie wzrasta.

Dlaczego żelazo jest tak ważne?

Żelazo jest niezwykle ważne dla rozwoju dziecka. Jest składnikiem hemoglobiny niezbędnym do transportu tlenu do każdej z komórek ciała. Wspiera rozwój układu odpornościowego maluszka, a także rozwój mózgu i funkcji poznawczych.

Samo karmienie piersią nie zaspokaja zapotrzebowania na żelazo, dlatego po 6. miesiącu życia konieczne staje się rozszerzanie diety, do której stopniowo wprowadza się produkty bogate w żelazo.

Jakie produkty są bogate w żelazo?

Obok mleka mamy lub odpowiedniego mleka modyfikowanego, źródłem najlepiej przyswajalnego żelaza (hemowego) jest mięso. Żelazo zawierają także jaja, rośliny strączkowe oraz zielone i czerwone warzywa. Wszystkie te produkty wprowadza się stopniowo w okresie rozszerzania diety, w zalecanej przez schemat żywienia kolejności.

Kaszki – źródło żelaza

Kiedy maluszek pozna i polubi pierwsze warzywne i owocowe smaki, do jego jadłospisu warto wprowadzić kolejne źródło żelaza - kaszki. Powstają one z wartościowych zbóż (niektóre ze zbóż z pełnego przemiału), ich jakość i bezpieczeństwo podlegają wielokrotnej kontroli, a maluch na pewno szybko je polubi. Pyszna kaszka na śniadanie to codzienna porcja żelaza dla małego brzuszka!

Kiedy mięso, kiedy jajko?

Jednak najlepiej przyswajalne żelazo znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego, takich jak mięso czy jaja. Mięso jest źródłem żelaza hemowego, bardzo dobrze przyswajanego przez organizm maluszka, jaja to również źródło ważnych składników odżywczych!

Już po 5. miesiącu do diety dziecka można wprowadzić pierwsze mięsa z kontrolowanych gospodarstw - możewsz podać np. indyka, kurczaka lub cielęcinę. Wybieraj mięsa wyłącznie ze sprawdzonego źródła, świeże i chude (bez tłuszczu). Podawaj je najlepiej gotowane lub przecierane, z dodatkiem lubianych przez maluszka warzyw. Jeśli nie masz pomysłu jak przygotować mięso dla niemowlęcia, lub nie jesteś pewna jego jakości, wybierz gotowe produkty dla niemowląt i dzieci ze wskazaniem wiekowym.

Posiłki z mięsem, raz w tygodniu, warto zastąpić posiłkami z rybą (taką jak dorsz czy łosoś), która oprócz żelaza dostarczy m.in. cennych dla rozwoju mózgu kwasów omega-3. Ryby, podobnie jak warzywa, duś bez tłuszczu (lub z niewielką ilością) lub ugotuj na parze.

Zgodnie ze wskazaniami schematu żywienia, jaja można wprowadzić do diety maluszka od 6. miesiąca życia.

Roczne dziecko może spożywać 3-4 jajka tygodniowo, najlepiej ugotowane lub w formie lekkostrawnego omletu.

Źródła żelaza po 1. urodzinach

Roczny  Junior wciąż ma odmienne potrzeby żywieniowe i potrzebuje aż 4 razy więcej żelaza niż dorosły w przeliczeniu na kilogram masy ciała*. Jak można zmieścić tak wiele w tak małym brzuszku? Choć dostarczenie odpowiedniej ilości żelaza może wydawać się wyzwaniem, z pomocą przychodzi prawidłowo zbilansowana dieta, której istotnym elementem pozostaje mleko.

Po 1. urodzinach kontynuuj podawanie produktów bogatych w żelazo,. Codziennie proponuj maluszkowi 5 porcji warzyw (teraz jak najwięcej surowych!) i 4 porcje owoców. Junior zna już wiele smaków i jest ciekawy nowych konsystencji, dlatego do jego jadłospisu włącz kasze ( np.owsianą, jaglaną, jęczmienną czy pęczak), a także pełnoziarniste pieczywo. Ważnym „zbożowym” źródłem żelaza nadal pozostają kaszki ze wskazaniem wiekowym. 

Po pierwszym roku życia mleko to nadal ważny element diety. Jeśli nie karmisz piersią, podawaj dwa kubki mleka, w tym mleka modyfikowanego dziennie. Mleko modyfikowane typu Junior, czyli takie, które można podawać dziecku powyżej 1 r.ż., dzięki zawartości m.in. żelaza, a także wapnia i witaminy D, uzupełnia dietę w często deficytowe witaminy i składniki mineralne. Dlatego wartościowe ważne jest wyrobienie u maluszka nawyku picia 2 kubków mleka dziennie. To najłatwiejszy sposób, by dostarczyć małemu brzuszkowi składników, których potrzebuje!

*W przeliczeniu na kg masy ciała zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski, pod red. M. Jarosz, IŻŻ, Warszawa 2017.

**Badanie „Kompleksowa ocena sposobu żywienia dzieci w wieku od 5. do 36. miesiąca życia”, zostało zrealizowane w 2016 roku przez Instytut Matki i Dziecka. Projekt badawczy został zainicjowany i sfinansowany przez Fundację Nutricia. Badanie zostało przeprowadzone na reprezentatywnej grupie 1059 rodziców niemowląt i małych dzieci z całej Polski. Raport z badania dostępny jest na stronie: www.fundacjanutricia.pl.

Tagi: rozszerzanie diety niemowlaka, schemat żywienia niemowląt, tabela żywienia niemowląt, rozszerzenie diety niemowlaka karmionego piersią, rozszerzenie diety niemowląt karmionych mlekiem modyfikowanym