Prawidłowy stolec u niemowlaka może wyglądać zupełnie inaczej niż u osoby dorosłej. Co więcej, kolor i konsystencja kupki zdrowego dziecka w pierwszym roku życia często się zmienia. Zauważenie pienistej kupki u niemowlaka często niepokoi rodziców, ale czy słusznie? Sprawdź, o czym może świadczyć taki wygląd stolca.
Co znajdziesz w tym artykule:
Jak wygląda pienista kupka u niemowlaka?
O pienistej kupce u niemowlaka mówimy, jeśli stolec dziecka wygląda, jakby zawierał liczne bąbelki powietrza. Przypomina to widoczną na kale pianę tworzącą się np. przy używaniu płynu do mycia naczyń. Kupka może mieć kolor żółty, brązowy lub zielony, a także występować w wersjach o różnorodnej konsystencji, najczęściej półpłynnej.
Jakie mogą być przyczyny pienistej kupki u niemowlaka?
Pienista kupka u niemowlaka pojawia się na skutek gromadzenia się gazów w jelitach dziecka. Istnieje co najmniej kilka możliwych przyczyn takiego stanu.
Pierwszą z nich są trudności z trawieniem laktozy, czyli cukru naturalnie występującego w mleku mamy oraz znajdującego się w składzie standardowego mleka modyfikowanego. U niemowlaka nie muszą być one oznaką ogólnej nietolerancji laktozy - czasami wynikają z przeciążenia niedojrzałego układu pokarmowego malucha zbyt dużą ilością tej substancji.
Pienista kupka u niemowlaka karmionego piersią może pojawiać się w związku ze sposobem przystawiania do piersi. Podczas jednej sesji karmienia w pewnym stopniu zmienia się skład mleka mamy. Na początku dziecko otrzymuje pokarm bardziej wodnisty, zawierający więcej laktozy. Pod koniec opróżniania piersi mleko staje się natomiast bogatsze w tłuszcze, które spowalniają nieco tempo, w którym treść pokarmowa przechodzi przez jelita.
Jaki ma to związek z wydalaniem przez dziecko pienistej kupki? Gdy niemowlę ssie mleko krótko (np. tylko kilka minut) z jednej piersi przed przystawieniem go do drugiej, otrzymuje większą ilość bogatego w laktozę i uboższego w tłuszcz pokarmu z obu piersi. Niższa zawartość tłuszczów powoduje, że pożywienie szybciej „przechodzi” przez jelito. Układ pokarmowy malucha ma wtedy zbyt mało czasu, by w pełni rozłożyć spożytą laktozę. Naturalnie występujące w jelicie grubym bakterie używają laktozy jako pożywki, wydzielając jednocześnie gaz, który później odpowiada za pienisty wygląd kupki.
Przyczyną obecności bąbelków powietrza w stolcu może być też nadprodukcja pokarmu przez mamę. W takiej sytuacji niemowlę wraz z mlekiem również otrzymuje większą ilość laktozy, a mniej tłuszczów, a więc działa podobny mechanizm.
Dzieje się tak również, gdy dziecko miało dłuższą przerwę w karmieniu i po tym czasie przyjmuje dużą porcję mleka z piersi. Może spożyć wtedy naraz zbyt wiele laktozy, która w jelicie nie zostanie odpowiednio strawiona.
W powyższych przypadkach wygląd kupki nie świadczy o nieprawidłowościach i powinien zmienić się wraz ze zwiększeniem się stopnia dojrzałości przewodu pokarmowego dziecka. Na wygląd stolca wpływ będzie mieć również nieznaczna modyfikacja sposobu karmienia piersią (w czym profesjonalnie może pomóc doradca laktacyjny).
Pienista kupka u niemowlaka czasami jest jednak oznaką pewnych zaburzeń. Obecność gazów może wynikać np. z powodu zapalenia jelit u dziecka i związanych z tym problemów z trawieniem składników pokarmowych, takich jak laktoza. Stan zapalny może rozwinąć się np. na skutek alergii na białka mleka krowiego lub infekcji. Pienista kupka w takim przypadku może wystąpić zarówno u niemowlaka karmionego piersią, jak i mlekiem modyfikowanym.
Pienista kupka u niemowlaka – czy ma prawidłowy kolor?
W razie występowania tego objawu warto dodatkowo ocenić barwę stolca, która także może dostarczyć informacji o zdrowiu dziecka.
Żółta pienista kupka u niemowlaka
Żółty kolor kupki u niemowlaka jest całkowicie prawidłowy i typowy szczególnie wśród dzieci karmionych wyłącznie piersią. Stolec ma zazwyczaj półpłynną konsystencję i może przypominać częściowo ściętą jajecznicę.
U maluchów w pierwszym półroczu życia spożywających mleko modyfikowane kolor częściej jest żółtobrązowy lub brązowy, a kał ma bardziej stałą konsystencję.
Zielona pienista kupka u niemowlaka
Zdarza się również, że pienista kupka jest zielona. Zazwyczaj nie stanowi to powodu do obaw, jeśli dzieje się tak u dziecka w wieku niemowlęcym. Zielony kolor stolca może wynikać z:
- Szybkiego pasażu jelitowego, biegunki,
- Obecności zielonych produktów w diecie dziecka,
- Przyjmowania preparatów żelaza lub pokarmów wzbogacanych w żelazo (np. mleka modyfikowanego),
- Leczenia żółtaczki u niemowlaka.
Niezależnie od koloru, w przypadku, gdy w jelitach znajdzie się nadmiar gazów, kupka może być pienista.
Kiedy pienista kupka u niemowlaka powinna zaniepokoić?
Warto zdecydować się na konsultację z lekarzem, jeśli u malucha, który wydala pienistą kupkę dodatkowo pojawiają się następujące objawy:
- Wymioty,
- Gorączka,
- Brak apetytu,
- Biała kupka,
- Czarna kupka u niemowlaka po pierwszym tygodniu życia,
- Pojawienie się śluzu lub krwi w kupce dziecka,
- Brak prawidłowych przyrostów masy ciała.
Pienista kupka u niemowlaka – jak postępować?
Jeśli oddawaniu przez dziecko pienistego stolca towarzyszą objawy wymienione powyżej, warto niezwłocznie skonsultować się z lekarzem.
O ile nie występują dodatkowo żadne inne dolegliwości ani oznaki nieprawidłowości, pienista kupka u niemowlaka (szczególnie w pierwszych miesiącach życia) nie musi być objawem budzącym jakikolwiek niepokój – przede wszystkim, jeśli taki symptom obserwujemy sporadycznie.
W przypadku, gdy zdarza się to często, potrzebne może być dokładne przyjrzenie się technice karmienia piersią (warto upewnić się m.in. o tym, że dziecko wystarczająco długo ssie mleko z jednej piersi przed zmianą na drugą) oraz zastanowienie się nad innymi możliwymi powodami obecności bąbelków gazu w stolcu.
W razie jakichkolwiek wątpliwości zalecamy skonsultowanie tematu z pediatrą, który przeprowadzi diagnostykę i wyjaśni, jaka jest przyczyna występowania pienistej kupki u twojego maluszka.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami.
Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
Źródła:
- Mikulska A., Szajewska H., Horovath A. i wsp. (2021) Poradnik karmienia piersią według zaleceń Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, dostęp: https://1000dni.pl/zywienie-i-rozwoj-niemowlecia/jak-karmic-piersia-zaktualizowany-poradnik.
- Australian Breastfeeding Association (2022) Lactose Overload in Babies, dostęp: https://www.breastfeeding.asn.au/resources/lactose-overload.
- Ballard O., Morrow A. L. (2014) Human Milk Composition: Nutrients and Bioactive Factors, Pediatric Clinic of North America, 60(1): 49-74, dostęp: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3586783/.