Narodziny maluszka to wielka radość dla całej rodziny. Kiedy jednak na świat przychodzi pierwsze dziecko, u rodziców pojawia się wiele pytań i wątpliwości. Początkowo zdecydowanie dotyczą one tego, jak powinna wyglądać odpowiednia pielęgnacja noworodka. Rozwiewamy obawy mamy i taty na ten temat.
Co znajdziesz w tym artykule:
Pielęgnacja noworodka – jak dbać o higienę niemowlaka?
Właściwa pielęgnacja noworodka może okazać się nie lada wyzwaniem dla opiekunów. Nic dziwnego – skóra niemowlęcia jest cienka, wrażliwa oraz wyjątkowo delikatna. Łatwo można ją podrażnić, dlatego nie wszystkie balsamy, kremy, szampony czy oliwki będą odpowiednie dla nowego członka rodziny. Użycie pachnącego mydła lub szamponu dla dorosłych może bowiem spowodować, że na ciele maluszka pojawią się zaczerwienienia lub nawet wysypka. Jak zatem pielęgnować skórę noworodka, by była zdrowa? Przede wszystkim należy korzystać z kosmetyków przeznaczonych specjalnie dla dzieci, ze wskazaniem „od pierwszego dnia życia” – taka informacja powinna być dobrze widoczna na etykiecie. Warto też wybierać produkty jak najlepszej jakości (nie oznacza to wcale, że będą one bardzo drogie).
Dodatkowo powinny to być preparaty bez barwników oraz środków zapachowych, które zazwyczaj powodują podrażnienia skóry. Dobrze zdecydować się na produkty jednej firmy – jeśli okaże się, że noworodek jest na pewien składnik uczulony, łatwiej będzie sprawdzić, co dokładnie powoduje alergię.
Mroźne, ostre powietrze na zewnątrz i suche w domu to wyzwanie dla skóry noworodka. Jest jednak kilka sposobów na to, jak odpowiednio zabezpieczyć ją zimą.
- Nie wybieraj się na spacery z maleństwem, jeśli na dworze jest temperatura niższa niż -10°C lub mocno wieje. Jeśli jest cieplej, zaplanujcie dzień poza domem.
- Przed każdym spacerem nasmaruj buzię maluszka tłustym kremem.
- Nawilżaj powietrze w domu. Regularnie wietrz pomieszczenia i korzystaj z nawilżacza. To uchroni przed przesuszeniem zarówno skóry niemowlęcia, jak i jego śluzówek.
- Podczas kąpieli stosuj płyn z oliwką lub emolient, a po myciu nakładaj na skórę maluszka nawilżające emulsje lub balsamy, przeznaczone specjalnie dla najmłodszych.
Skóra niemowlęcia jest bardzo delikatna, dlatego w gorące dni również trzeba o nią wyjątkowo zadbać. Jak?
- Nie planuj spacerów pomiędzy godziną 10.00 a 15.00. Dlaczego? W tym czasie słońce operuje najmocniej, a promienie słoneczne stwarzają dla skóry noworodka największe niebezpieczeństwo.
Chroń niemowlę przed mocnym słońcem. Zawsze około 30 minut przed wyjściem smaruj skórę dziecka preparatami z wysokim faktorem, minimum 30. Jeśli przebywacie na dworze dłużej, po około 2 godzinach ponownie posmaruj ciało niemowlęcia. Podczas kremowania pamiętaj o ustach, uszach i nosie maluszka.
Codzienna pielęgnacja noworodka – o jakich zabiegach należy pamiętać?
Kluczowym elementem dbania o higienę noworodka jest kąpiel. Pierwsze mycie noworodka należy zaplanować nie wcześniej niż kilka godzin po narodzinach dziecka (chyba że personel medyczny zaleci inaczej) lub – w zależności od zaleceń lekarza i położnej – można odczekać nawet kilka dni. Nie istnieją rekomendacje, aby kąpać noworodka jeszcze w szpitalu. Wynika to z tego, że po porodzie ciało dziecka jest pokryte mazią płodową, która stanowi dla skóry maluszka warstwę ochronną przed czynnikami zewnętrznymi, a także ją pielęgnuje. Warto dobrze się przygotować do pierwszego mycia maluszka.
Odpowiednia i staranna organizacja potrzebnych akcesoriów pozwoli na to, aby pierwsze spotkanie noworodka z wanienką było dla niego miłym doświadczeniem. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią temperaturę wody (około 37°C, ale dermatolodzy zalecają nawet nieco chłodniejszą wodę – o temperaturze 33-34°C) oraz pomieszczenia (około 24°C). Pluskanie w wodzie nie powinno trwać dłużej niż 10 minut – najlepiej, aby było to 5 minut. Optymalny czas kąpieli i właściwa temperatura pomieszczenia uchroni maluszka przed wyziębieniem. Najlepiej kąpać niemowlę 2-3 razy w tygodniu, natomiast codziennie obmywać m.in. jego buzię, rączki, szyję i okolice pieluszkowe. O codziennej kąpieli warto pomyśleć, kiedy dziecko zaczyna samodzielnie się przemieszczać, jeść, a także w upalne dni, gdy bardziej się poci. Podczas toalety noworodka należy pamiętać o kikucie pępowinowym. Nic się nie stanie, jak zostanie on zamoczony podczas kąpieli, jednak trzeba pamiętać, aby później dokładnie go osuszyć. Możliwym rozwiązaniem jest też pielęgnacja pępka bez użycia wody – kluczowe jest wtedy regularne wietrzenie. Po kąpieli ważne jest delikatne, ale dokładne osuszenie całego ciała – wilgoć, szczególnie w okolicy szyi, pach, pachwin, może powodować odparzenia.
Dbając o higienę niemowlęcia, warto poświęcić czas również na pielęgnację uszu i paznokci. Uszy można czyścić wilgotnymi wacikami, ponieważ stosowanie patyczków i wkładanie ich do kanału słuchowego nie jest wskazane. Ze względu na ruchliwość noworodka troska o jego paznokcie może okazać się dużym wyzwaniem. Warto wiedzieć, że paznokcie niemowlęcia są bardzo miękkie, a przy tym dość ostre, dlatego obcinając je, trzeba nadawać im okrągły kształt.
Pielęgnacja noworodka – chłopca i dziewczynki – zasadnicze różnice
Ze względu na odmienną budowę narządów płciowych inaczej należy zadbać o higienę intymną chłopca, a inaczej o okolice pieluszkowe dziewczynki. W przypadku chłopców trzeba dokładnie myć okolice prącia, jąder, krocza i pośladków zarówno podczas każdorazowej zmiany pieluszki, jak i podczas kąpieli. Napletek jest fałdem skórno-śluzówkowym pokrywającym żołądź prącia. Po urodzeniu napletek i żołądź mają wspólną blaszkę, co powoduje, że są zrośnięte. Napletka nie można odprowadzić i nie należy próbować tego robić – wystarczy umyć jego zewnętrzną powierzchnię. Około 3. roku życia u większości chłopców napletek staje się możliwy do odprowadzenia. U dziewczynek najważniejszą zasadą jest mycie okolic intymnych w kierunku od warg sromowych do pośladków. Dzięki temu bakterie z okolic odbytu nie zostaną przeniesione w okolice pochwy. Z tej reguły trzeba korzystać zarówno podczas kąpieli, jak i podcierania czy osuszania. Warto mieć na uwadze, że zaraz po narodzinach u dziewczynki przy wargach sromowych można zauważyć różową wydzielinę. To zupełnie naturalna wydzielina fizjologiczna, którą można zmyć nawilżoną gazą.
Jak prawidłowo wykonywać zabiegi higieny intymnej?
Chociaż zmiana pieluszki noworodka nie wydaje się skomplikowaną czynnością, to warto wiedzieć, jak wykonywać ją poprawnie:
- podczas wymiany pieluszki niemowlę należy przekręcać na boki – nie należy podnosić pupy dziecka poprzez podciąganie jego nóżek do góry,
- noworodka powinno przewijać się co około 3 godziny (lub częściej, jeśli jest taka potrzeba, np. niemowlę w krótkim czasie zrobiło kolejną kupkę lub zmoczyło pieluszkę),
- po umyciu i osuszeniu okolic intymnych należy smarować je specjalnymi kremami, a w przypadku zaczerwień, wysypek lub mocnych podrażnień skóry do pielęgnacji skóry można zastosować kosmetyki z zawartością cynku, jednak wcześniej warto skonsultować to z lekarzem, który może zalecić inne postępowanie.