Opiekowanie się dzieckiem w taki sposób, aby było szczęśliwe, jest jednym z kluczowych celów większości rodziców. Chcą oni, by czuło się kochane, radziło sobie ze swoimi emocjami i z radością odkrywało świat. Szczęśliwe dzieciństwo to zdecydowanie więcej niż zabawa i uśmiech. To m.in. poczucie bezpieczeństwa, zaspokojenie potrzeb dziecka oraz poczucie bycia kochanym. Te wszystkie aspekty związane ze szczęściem mogą wpłynąć na zdrowie oraz umiejętności społeczno-emocjonalne w okresie dorosłości. Jak zatem sprawić, by dziecko było szczęśliwe?
Co znajdziesz w tym artykule:
Relacja z rodzicami i wspólnie spędzany czas
Twarz dziecka w wieku 6. miesięcy rozjaśnia się radosnym uśmiechem, gdy zauważa swojego rodzica. Ta więź tworzy się już od narodzin. Pierwszym momentem, który zaczyna ją rozwijać, jest karmienie piersią. Nie chodzi tylko o odżywianie. Maluch tuli się do mamy, słyszy jej bicie serca, czuje jej zapach, a kontakt skóry do skóry uspokaja go. Zarówno podczas karmienia piersią, jak i karmienia butelką istotne jest nawiązywanie kontaktu wzrokowego z dzieckiem. To chwile pełnej bliskości, które tworzą podstawy do dalszego rozwoju relacji rodzic-dziecko. Innymi działaniami, które pozytywnie wpływają na więź z dzieckiem w pierwszym okresie życia, są np. masaże, wspólne patrzenie się w lusterko czy proste zabawy, takie jak „a kuku”. W przypadku starszego dziecka może być to wspólna zabawa, czytanie książek, rysowanie lub przytulanie malucha. Niezwykle ważna jest też dobra, spokojna komunikacja z dzieckiem, zwłaszcza w silnie emocjonalnych sytuacjach. Pozytywna relacja z rodzicami sprawia, że dziecko czuje, że ma kogoś, na kim może polegać, komu może ufać. Niezależnie od napotkanych przez nie trudności rodzic stanowi dla niego oparcie. (Przeczytaj więcej o tym, jakie znaczenie ma dla dziecka czas spęczany wspólnie z rodzicami).
Szczęśliwi rodzice – szczęśliwe dziecko
Z pozoru brzmi to bardzo prosto – pokaż dziecku, jak być szczęśliwym, daj mu dobry przykład. Badania pokazują, że szczęśliwi rodzice statystycznie częściej mają szczęśliwe dzieci...
Szczęśliwy rodzic to rodzic spokojny, zadowolony, cierpliwy. Rodzic potrafiący prawidłowo regulować emocje dziecka oraz odpowiadać na jego potrzeby. Gdy jednak rodzicem targają negatywne emocje, pojawia się przewlekły stres lub przemęczenie, również u dziecka możemy zauważyć większą ilość problemów. Właśnie dlatego niezwykle istotne jest, by oprócz dbania o dobro dziecka zadbać również o siebie. Wybrać sen zamiast porządków, dzielić się opieką nad potomstwem, tak by każde z rodziców mogło znaleźć chociaż chwilę dla siebie, dbać np. o własną dietę. Rodzicielstwo często wiąże się z wieloma wyzwaniami, którym łatwiej jest podołać, gdy jest się w dobrej kondycji psychofizycznej. Relacje pomiędzy rodzicami oraz całą rodziną także są bardzo istotne. Dziecko szybko wyczuwa, gdy w rodzinie pojawia się konflikt. By dbać o jego szczęście, warto jest pracować nad relacjami pomiędzy członkami rodziny. (Przeczytaj więcej o znaczeniu relacji w rodzinie i jak wpływają one na szczęście dziecka).
Dobre samopoczucie to podstawa!
Zaspokojenie podstawowych potrzeb wpływa na stan emocjonalny dziecka. Stały rytm dnia oraz wprowadzane przez rodziców rytuały wspierają rozwój poczucia stałości i bezpieczeństwa. Świat dziecka staje się dla niego bardziej przewidywalny, a ono samo czuje się lepiej. Nieregularne posiłki lub niewystarczająca ilość snu mogą sprawić, że maluch będzie bardziej marudny i rozdrażniony. Gdy rodzice stosują stałe pory jedzenia oraz drzemek, organizm dziecka przyzwyczaja się do nich. Istotne jest również zapewnienie dziecku odpowiednich warunków do spania oraz diety, która jest dopasowana do potrzeb i wieku dziecka.
Zdrowie dziecka jest niezwykle ważne dla jego samopoczucia. Trudności zdrowotne nie wykluczają oczywiście szczęśliwego dzieciństwa, jednak łatwiej jest być szczęśliwym, gdy nic nam nie dolega.
Dla małego dziecka odczucia, które są związane z jego kondycją zdrowotną, często są niezrozumiałe. Maluch nie wie, że ból minie, że pewne zabiegi są niezbędne i mają na celu jego dobro, dlatego często odczuwa bardzo silny lęk. Właśnie dlatego warto dbać o zdrowie i harmonijny rozwój dziecka. Prawidłowa dieta to jeden ze sposobów wspierania prawidłowego wzrastania i dojrzewania młodego organizmu. (Przeczytaj więcej o związku między zdrowiem a poczuciem szczęścia).
Podsumowanie – podstawowe zasady
Na rozwój poczucia szczęścia – zarówno u dziecka, jak i u dorosłego ma wpływ wiele czynników. Na większość z nich możemy mieć wpływ i je kształtować. Czasem trudno jest znaleźć różnicę pomiędzy tym, co jest dobre dla dziecka, a tym, co je uszczęśliwi. Warto jednak pamiętać, że chwilowa radość nie jest tożsama ze stałym, ugruntowanym poczuciem szczęścia (Czytaj więcej o tym, czym jest szczęśliwe dzieciństwo). Można jednak sformułować podstawowe zasady, którymi powinni kierować się rodzice:
- Spędzaj czas z dzieckiem.
- Rozmawiaj z dzieckiem o emocjach.
- Pokaż dziecku, jak być szczęśliwym!
- Dbaj o dobre samopoczucie – swoje i malucha.
- Dbaj o relację z dzieckiem.
- Staraj się utrzymywać stały rytm dnia.
- Zapewnij dziecku odpowiednią ilość snu.
- Dbaj o prawidłowy rozwój i odporność malucha.
- Stwórz zestaw podstawowych reguł i zasad.
- Ucz dziecko dobrych nawyków, również żywieniowych.
Źródło:
- Cetre S., Clark A.E. & Senik C. (2016), Happy people have children: Choice and self-selection into parenthood. European Journal of Population, 32 (3), 445-473.
- Matsunaga M., Ishii K., Ohtsubo Y., Noguchi Y., Ochi M. & Yamasue H. (2017), Association between salivary serotonin and the social sharing of happiness. PloS one, 12(7), e0180391. doi:10.1371/journal.pone.0180391.
- Sumpter, Danica Fulbright, The Relationships Between Parenting Stress, Growth, and Development in Infants with Congenital Heart Defects During the First Six Months of Life, (2009). Publicly Accessible Penn Dissertations, 74.
- Feng X., Shaw DS, Skuban EM, Lane T., Emotional exchange in mother-child dyads: stability, mutual influence, and associations with maternal depression and child problem behawior, J Fam Psychol, 2007 Dec; 21(4):714-25.
- Tomlinson R. M., Keyfitz L., Rawana J. S. & Lumley M. N. (2017), Unique contributions of positive schemas for understanding child and adolescent life satisfaction and happiness, Journal of Happiness Studies: An Interdisciplinary Forum on Subjective Well-Being, 18(5), 1255-1274.
- Brenning K., Soenens B., Mabbe E., Vansteenkiste M. (2019), Ups and Downs in the Joy of Motherhood: Maternal Well-Being as a Function of Psychological Needs, Personality, and Infant Temperament, Journal of Happiness Studies. Jan2019, Vol. 20 Issue 1, p. 229-250.
- Ogren M., Burling J. M. & Johnson S. P. (2018), Family expressiveness relates to happy emotion matching among 9-month-old infants, Journal of Experimental Child Psychology, 174, 29-40.
- Fahey P. Keilthy E. Polek (2012), Family relationships and family well-being: A study of the families of nine year-olds in Ireland University College Dublin and the Family Support Agency.
- Koch A. B. (2018), Children’s Perspectives on Happiness and Subjective Well-being in Preschool, Children & Society, 32(1), 73-83.
- Czapiński J. (2017), Psychologia szczęścia, Wydawnictwo Scholar: Warszawa.
